istinat Duvarı Çesitleri

İSTİNAT DUVARLARININ TÜRLERİ

Makale içeriği farklı sitelerde kullanılamaz ancak link verilebilir.

Genel olarak istinat yapıları esnek ve rijit istinat duvarları olarak iki grupta incelenebilir.

Esnek istinat duvarları, zemin itkileri altında alt uçlarından dönmeyen ve denge hesaplarında kendi ağırlıkları hesaba dâhil
edilmeyen ve eğilme rijitlikleri bakımından rijit istinat duvarlarına göre daha esnek olan istinat duvarlarıdır.

Esnek istinat duvarlarına örmek olarak zemine ankastre ankrajlı ve ankrajsız palplanş ve perdeler, bodrum duvarları, kazı
kaplama elemanları (iksalar), bazı köprülerin kenar ayakları, ankrajlı ve ankrajsız kazık perde duvarlar gibi yapıları
sayabiliriz.

Rijit istinat duvarları ise zemin itkileri ile alt uçları etrafında azda olsa bir miktar dönme yapabileceği varsayımıyla hesaplanan
ve yanal basınç kuvvetlerini kendi ağırlıkları ile dengelemeye çalışan ve eğilme rijitlikleri esnek istinat duvarlarına göre daha
büyük ve çok az deformasyon yapan istinat duvarlarıdır.  

Rijit istinat duvarlarına örnek olarak taş kargir, donatışız veya kısmen donatılı masif beton, betonarme konsol, betonarme
nervürlü, prefabrike elemanlı ve mekanik stabilize toprakarme istinat duvarları sayılabilir.

Rijit istinat duvarlarını 4 grup altında sınıflandırabiliriz.

* Ağırlık (Masif) istinat duvarları
* Betonarme istinat duvarları
* Prefabrike elemanlı istinat duvarları
* Donatılı toprak (toprakarme) istinat duvarları


1. Ağırlık (Masif) İstinat Duvarları

Zeminde doğan yanal itkiyi kendi ağırlığıyla karşılamaya çalışan istinat yapılarıdır. Genellikle taş ve beton gibi malzemeden
imal edilirler. Taş ve beton çekme dayanımı düşük malzemeler olduğu için bu tip yapılarda çekme gerilmesine izin verilmez.
Genellikle 4-5 mt ye kadar yapılması önerilen istinat duvarlarıdır.

Ağırlık istinat duvarları kendi içerisinde iki gruba ayrılabilir.

* Harçlı ve harçsız taş örgü istinat duvarları

Taş malzemeden harçlı ve harçsız olarak imal edilen istinat duvarlarıdır (Şekil1)

Şekil 1. Harçlı taş istinat duvarı


* Masif Beton istinat duvarları

Masif istinat duvarları (Şekil 2) beton malzemeden imal edildiklerinden ekonomik değillerdir ancak çekme gerilmelerinin yoğun
olduğu kısımlara çelik donatı koyularak  duvar kütlesi azaltılabilir. Donatılandırılan bu tip masif beton istinat duvarları, yarı
ağırlık istinat duvarı olarak adlandırılır.


Şekil 2. Masif Beton ve yarı ağırlık istinat duvarları


2. Betonarme İstinat Duvarları


Adından anlaşılacağı üzere donatılandırılmış beton istinat duvarlarıdır. Betonun çekme dayanımı az olduğu için çelik
donatı ile güçlendirilir böylece daha ekonomik ve yüksek istinat yapılarının imal edilmesine olanak sağlanır.
Betonarme istinat duvarları iki kategoride incelenebilir.


* Betonarme konsol istinat duvarları


7-8 mt. ye kadar ekonomik sonuçlar veren istinat duvarlarıdır (Şekil 3). Ters T, L ve Ters L  şeklinde imal edilebilirler.

Şekil 3. Betonarme konsol istinat duvar tipleri


Daha yüksek konsol istinat duvarı yapılmak istenildiğinde hafifletme konsolu kullanılarak gövdeye etkiyen yatay yük
ve moment dağılımı azaltılabilir (Şekil 4)


Şekil 4. Hafifletme konsollu betonarme konsol istinat duvarı



* Betonarme nervürlü istinat duvarları

7-8 mt. den daha yüksek yapılmak istenilen duvarlarda kullanılması halinde ekonomik sonuçlar verecek istinat yapılarıdır.
Konsol istinat duvarları temele bir noktadan ankastre bağlandığı için duvar gövdesinin boyu büyüdükçe temelle gövdenin
birleşim noktasında büyük eğilme momentleri doğar. Bu momentleri karşılamak amacıyla istinat gövdesini temele farklı
noktalardan bağlamak için nervür elemanlar kullanılır (Şekil 5). Bu tip istinat duvarları betonarme nervürlü istinat duvarı
olarak adlandırılır.

Şekil 5. Betonarme nervürlü istinat duvarı


Nervürler duruma göre istinat duvarının önüne yada arkasına koyulabilir. Genellikle yer kaybını önlemek ve estetik kaygılardan
ötür nervürler duvar arkasına yerleştirilerek çözüme gidilir.


3. Prefabrike İstinat Yapıları


Önceden imal edilmiş istinat duvarlarıdır (Şekil 6). Örnek olarak kirişli kafes ve çift duvarlı kutu tip istinat duvarları verilebilir.

Bu tip duvarlar hızlı inşa edilebilmeleri, duvar arkasında kazı alana gerekmemesi, kendi içerisinde drenajı sağlaması ve
ekonomik olması gibi avantajlara sahiptirler.

Şekil 6. Prefabrike elamanlardan imal edilmiş istinat duvarı
(Resim kaynağı : http://userweb.port.ac.uk/~gilesd/Pages/engineering_group_a55.htm )

4. Donatılı Toprak (Toprakarme) İstinat Duvarları

Çekme direnci olamayan toprak malzemesini paslanmaz çelik, aliminyum alaşımlı metal veya sentetik fiber malzemeli şeritler
veya sentetik geotekstil örtü malzemesi kullanarak güçlendirilmesine dayalı istinat duvar sistemidir.

Bu sistemler

a) Mekanik şerit donatılı toprak (toprakarme) istinat duvarları (Şekil 7)

Şekil 7. Mekanik şerit donatılı toprakarme istinat duvarı
(Resim kaynaği http://www.linearcomposites.com/ap_reinforce_soil.htm )

b) Geotekstil örtü donatılı toprak tipi (toprakarme) istinat duvarları (Şekil 8) olarak incelenebilir.

Şekil 8. Geotekstil örtülü donatılı toprak tipi istinat duvarı
(Resim kaynağı https://www.nysdot.gov/regional-offices/region6/project-repository/i86_project/constr_jun05.html )

Kaynaklar

* Düzgün, M. , İstinat Duvarları

* Özden K., Vd. Betonarme İstinat Duvarları ve Perdeleri

İlginizi Çekebilecek Diğer Konular

istinat duvarı nedir ? -  istinat duvarlarında ön boyutlandırma - istinat duvarı hesabında adımlar

istinat Duvarlarında Hasar Sebepleri - istinat Duvarlarının Drenajı - istinat Duvarlarında is Derzleri

istinat Duvarlarının Stabilitesi - istinat Duvarına Etkiyen Kuvvetler - istinat Duvarı Tasarımında Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar